Dagelijks Woord - Een goed begin van de dag

Kerntekst: 1Sam.16:7: Het gaat niet om wat de mens ziet: de mens kijkt naar het uiterlijk, maar de HEER kijkt naar het hart

Lezen: 1Sam 16:1-23

Inleiding: “Sauls val en Davids verkiezing”, dit opschrift kan speciaal gelden als korte karakteristiek van hoofdstuk 16, waarbij dit de inleiding vormt. Immers vanaf dit hoofdstuk staan we voor een belangrijke geschiedkundige wending, daar hier de man naar voren komt, die door God bestemd is tot Sauls opvolger en in wie de heerlijkheid van het theocratische koningschap in volle glans zal blinken. De gehel rest van 1Samuël wordt beheerst door de tegenstelling tussen Saul de verworpene en David, de man naar Gods hart, terwijl de figuur van Samuël langzaam maar zeker naar de achtergrond verdwijnt, maar niet voordat deze grijze godsman, op Gods bevel duidelijk de richting die de loop der dingen nemen moet, op Gods bevel duidelijk heeft aangegeven.

Korte verklaring der Heilige schrift door Dr. C.J. Goslinga:
Terecht wordt uit vers 3 afgeleid, dat een bezoek van Samuël aan bepaalde plaatsen om daar te offeren niets ongewoons was. toch was het vermoedelijk een uitzondering, dat hij dit onverwachts deed, zonder voorafgaande aankondiging. Althans in Bethlehem wekt Samuëls aankomst ditmaal ontsteltenis: De oudsten gaan hem sidderend (13:7) tegemoet, doch worden gelijk gerustgesteld: Samuël komt niet om hen te straffen of enig onheil aan te kondigen. Tot de oudsten richt Samuël nu in het algemeen het bevel om zich te heiligen en bij het offer tegenwoordig te zijn, maar t.a.v. Israël en zijn zonen staat er, dat hij hen zelf heiligde en uitnodigde. Daar offer en offermaal bijeen horen, is het duidelijk, dat behalve Isaï’s gezin ook de oudsten uitgenodigd zijn (evenwel zijn zij blijkens vers 13 “temidden van zijn broeders” niet bij de zalving tegenwoordig geweest) . Het heiligen bestond in het verwijderen van het ceremonieel-onreine en het wassen Ex. 9:10 (of nu wellicht alleen verwisselen, Gen. 35:2) der klederen. Samuël zelf heeft hiervoor Isaï’s gezin de nodige aanwijzingen en orders gegeven. Over de eigenlijke offerhandeling wordt verder in het geheel niet meer gesproken.

Uit 9:12 ev. volgt, dat er tussen deze en de maaltijd enige tijd verlopen moest , nodig voor de voorbereiding. Vers 6 spreekt over het moment dat Isaï ‘s zonen een afzonderlijk vertrek, in diens woning binnenkomen om aan Samuël voorgesteld te worden. Gedachtig aan hetgeen de Here gezegd heeft (vers 3 slot), verwacht Samuël nu een teken of innerlijke openbaring ter aanduiding van de keus van de Heer. Als Eliab de oudste binnenkomt zegt hij bij zichzelf: “Voorzeker enz.”

Het is typisch dat Samuël, zelfs na zijn ervaring met Saul, nog teveel afgaat op het uiterlijk en in deze een vermaning nodig heeft. Eliab viel in het oog door zijn voorkomen en hoge gestalte, kloeke lichaamsbouw, maar de Here had hem verworpen, welk woord hier minder streng op te vatten is, dan in vers 1: Hij kwam niet voor het koningsambt in aanmerking. De zin:”Niet wat de mens ziet”, loopt niet af, en heeft voor ons besef enige aanvulling nodig (De grondvertaling heeft er van gemaakt:”Niet gelijk de mens ziet, ziet God”). De mens ziet naar wat zich aan het oog vertoont, de uiterlijke schijn, maar de Here let op de gesteldheid van het hart en de geestesgaven. De naam Eliab betekent :”God is vader”.

Mijn conclusie: Bij het bestuderen van deze tekst moet ik denken aan hoe wij mensen zien in het algemeen. In de kerk, in onze kennissenkring, in onze familie, bij onze collega’s, maar zelfs nog wijder bekeken: T.v. , politie enz. Als je denkt aan welke politici bijv ons aanspreken, letten we dan ook vaak niet meer op hoe iemand overkomt, toch ook wel eruit ziet, gekleed is, humoristisch is en iets uitstraalt.

Denk eens aan Pim Fortuyn, die met zijn manier van doen, de dan heersende politici als betrapte kinderen wist neer te zetten. Eerlijk gezegd moest ik wel lachen toen ik die zielige gezichtjes zag. Een deel van Nederland, heeft hij door zijn manier van doen, uiterlijk en uitstraling achter zich gekregen, binnen een periode van een half jaar. Dat hij homofiel was, hier recht voor uit kwam, eigenlijk zelf geen serieus programma op papier kon krijgen en dus inhoudelijk, niet echt veel voorstelde dus, werd weggewuifd in die tijd. Wilders, zijn “opvolger” ….moet ik nog iets zeggen.

We kunnen het ook dichterbij brengen. Hebben wij niet allemaal onze favoriete oudste in de kerk, onze voorkeur als het gaat om collega’s gaat, en in de familie.

Wel God bekijkt de mensen door Gods ogen en wij kijken naar de mensen door onze ogen. Daarom ben ik blij dat God ons hart aanziet, en een stimulans is voor de gemeente om zuiver te blijven, ook m.b.t. de keuzes van oudsten, leiders e.d. in de gemeente. Het is belangrijk dat Hij het bevestigd als er mensen voorgedragen worden voor belangrijke functies in de kerk, maar ook dat wij bijv bij verkiezingen, niet alleen kijken naar de naam, hoe de persoon overkomt, maar het liefste de persoon wat beter kennen, dan als een naam op een papier.

Mijn gebed: Heer, open mijn ogen en laat me mensen zien, zoals U ze ziet en niet zoals mijn natuur het aanreikt. Heer, ik ben beperkt en heb Uw inzichten nodig. Amen